6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, tüzel kişilerin anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi, limited şirketlerde müdür olarak seçilmesine olanak tanımıştır. Eski 6762 Sayılı TTK’da sadece gerçek kişiler yönetime seçilebiliyordu.

6102 sayılı TTK 359/2. Maddesi uyarınca anonim şirket yönetim kuruluna tüzel kişinin üye seçilmesi mümkündür. Aynı şekilde 623/2. Maddesinde de limited şirketlerde tüzel kişilerin müdür olabileceği belirtilmiştir.

Yönetim kurulu üyesi yada müdür olarak bir tüzel kişi seçilmesi halinde, tüzel kişi yönetim kuruluna bizzat gelemeyeceği için seçilen tüzel kişi, yönetim kurulu toplantılarında kendisini temsil edecek bir gerçek kişiyi belirler. Toplantılara tüzel kişinin belirlediği gerçek kişi katılır ve tüzel kişi adına oy kullanır. Kullanılan oy tüzel kişinindir.

Anonim şirketlerde bir tüzel kişi yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte, tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi de tescil ve ilan olunur; ayrıca, tescil ve ilanın yapılmış olduğu, şirketin internet sitesinde hemen açıklanır. Tüzel kişi adına sadece, bu tescil edilmiş kişi toplantılara katılıp oy kullanabilir.(359/2) Aynı şekilde limited şirketlerde de şirketin müdürlerinden biri bir tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirler.(623/2)

Tüzel kişi kendisi adına hareket etmek üzere sadece bir kişi belirleyebilir. Belirlediği bu kişiyi şirkete bildirir. Tüzel kişinin yönetime seçildiğine ilişkin tescil ve ilan yapılırken, tüzel kişi adına hareket edecek gerçek kişi de tescil ve ilan edilir.

Kanun, tüzel kişinin her toplantıya farklı kişileri göndermesini engellemek için bir kişiyi belirleme zorunluluğu getirmiştir. Ancak tüzel kişi, belirlediği gerçek kişiyi değiştirmek isterse, şirkete başvurarak yeni kişiyi tescil ve ilan ettirmelidir.

Tüzel kişi adına hareket edecek gerçek kişiyi belirleme ve değiştirme hakkı münhasıran tüzel kişinin kendisine aittir. Şirket genel kurulu belirleme veya değiştirme yönünde bir karar alamaz, ana sözleşmeye kanuna aykırı olarak bu yönde bir hüküm konulamaz.

Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün bu konuda bir tescille ilgili olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne yazdığı yazıya “ anonim şirket genel kurullarında yönetim kurulu üyesi olarak gerçek veya tüzel kişi seçilebilmekle birlikte, aynı toplantıda yönetim kuruluna seçilen tüzel kişinin temsilcisinin belirlenmesi mümkün görülmemektedir. Nitekim tüzel kişi yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde o tüzel kişinin temsilcisinin belirlenmesi genel kurulu toplanan şirketin değil, üye seçilen tüzel kişinin yetkili organının takdirinde olacaktır” şeklinde cevap verilmiştir.

Bu nedenlerle şirket genel kurullarında yönetim kurulu ya da müdür seçimi yapılırken, toplantı tutanağına sadece tüzel kişinin yönetime seçildiği yazılmalıdır. Tüzel kişi adına da bir gerçek kişinin seçildiği yönünde ifadelerin toplantı tutanağında yer alması uygun değildir. Genel kurulun seçime ilişkin kararı tescil ve ilan edilirken, tüzel kişinin kendisi adına bir gerçek kişi belirlediğine ilişkin yetkili organınca alınan kararı da genel kurul tutanağına eklenmeli ve ticaret sicilde, hem tüzel kişi, hem de adına yönetimde bulunacak gerçek kişi birlikte tescil ve ilan ettirilmelidir.

Av. Esma Gülbenk- SMMM Lütfi Gülbenk